Truyện ngắn
Facebook (Fb) bây giờ phổ cập rất nhiều người đủ mọi lứa tuổi nghề nghiệp chức phận tham gia. Hồi xưa. Nói hồi xưa cho oai chứ chỉ dăm năm trước fb hàng cấm kỵ. Với họ trang này y nọc độc không nên chạm vô sợ lây nhiễm thói hư tật xấu hay chi ít cũng thiệt hại cái gì đó không vật chất thì tinh thần!. Ấy vậy mà...
Phương viết stt rồi loay hoay chọn ảnh để up. Buồn cười cho cô biết fb qua tivi, cái này nói cho rõ hình như tivi dạo này mười chương trình cả chục đều có fb kèm theo. Người dẫn chương trình lúc nào cũng nói phây béc cũng giới thiệu thật kỹ ví như www facbook.com/... nickneam ... Phương lúc đầu không hiểu phải nhờ cô bé con chị Ba kêu Phương dì ruột chỉ từng đường đi nước bước.
"Không bằng sắp nhỏ lanh tay lẹ mắt Phương lóng ngóng đủ thứ. Rồi học và làm miết được thôi."
Phương nghĩ bụng.
Có chậm chút Phương cũng đã up được tấm ảnh. Tấm ảnh chụp trên điện thoại. Mà nay điện thoại nào cũng có chức năng quay vidio và chụp ảnh miễn nó là loại đời mới có an hay win... Lại có cả công nghệ chỉnh sửa giúp ảnh đẹp hơn cả mấy lần so với khi mới chụp. Điều này Phương mới tập tò làm mà hiệu quả thật. Phương ngắm đi ngắm lại bức ảnh và lại nghĩ:
"Đẹp quá ta!"
Đẹp thiệt. Cô gái ba mươi chưa chồng có làn da mật ong mũi mắt trông được. Mấy tấm ảnh trước tự sướng coi không bằng tấm này do Huyên chụp giùm. Nói chụp giùm là nói vậy thôi chớ Huyên năn nỉ chứ bộ. Huyên anh bạn mới quen do bà mối phây béc dẫn dắt. Chuyện kể sau giờ nói tấm ảnh. Phố cổ với Phương chẳng có chỗ nào còn lạ lẫm vì là nơi chôn nhau cắt rốn mà!. Thế nhưng lên fb phố cổ đẹp lạ. Nhứt là hôm đầu tiên Huyên Phương gặp nhau bên bờ sông Hoài lộng gió rồi đi bộ lòng vòng... Tấm ảnh chụp ở cầu Chùa tuyệt đẹp. Phương nói mà như hét lên khi Huyên chụp và đưa cho Phương xem. Nhiều lần cũng tại đây Phương cũng chụp mà ảnh không như ý.
Huyên nói:
"Nhờ anh đó!"
"Nhờ cái vẻ quá đàn ông của anh!"
Phương nguýt mắt "yêu" thật dài và trả lời.
Huyên bốn mươi hai. Cái tuổi đúng ra có gia thất rồi mà không nhắc chuyện buồn khi đang vui như thế này. Trên fb Huyên và Phương kết bạn bình thường giống hàng trăm hàng ngàn fb có điều cứ mỗi lần Huyên hoặc Phương chia sẻ stt với nhau hay là trong com mỗi ngày một xít lại gần nhau. Ông bà xưa hay nói lời có cánh là vậy!.
Không rõ sự lay động con tim của những lá thư tình nén nót viết bằng tay vào những năm xưa xửa ấy như thế nào chứ ngày nay độ hot của thư từ nhất là thư tình đã là đồ cổ. Hầu như tình yêu đến không dông dài mà gọn ghẽ trong câu trong chữ. Fb nơi giao lưu chia sẻ bao tâm tình... Anh chủ trang mạng Fb Mark Zuckerberg là người trẻ nên biết ý thường cài đặt những người có cùng sở thích khi kết bạn với nhau xong thường xuyên gặp nhau. Đây là điều thú vị!.
Vậy nên trên fb có hiện tượng ví dụ như hôm nay đang tràn ngập hoa và lời có cánh cho ngày... còn cách đây gần một tháng thì cả fb rộn rã yêu mến thiết tha ngày... và chắc đến ngày x, y, z... cũng vậy. Có người nói vui mà thiệt hai vợ chồng nhà nọ gặp nhau ở nhà không hé răng chỉ gật và lắc đầu nhiều hơn chút là ra dấu bằng tay hệt câm điếc thế mà vô fb họ trao đổi tỏ rõ bao lời bao điều rất đẹp. Và nhiều việc quan trọng được bàn bạc đồng ý ngay qua stt hoặc com trong cài đặt quyền riêng tư gia đình chỉ hai vợ chồng có quyền đọc com thỏa mái!.
Như thế fb tiện lợi há!. Huyên kể chuyện có duyên y hồi còn học lớp mẫu giáo. Trong lúc kể anh chàng khi thì gắt gỏng khi nũng nịu giọng âm ấm... Phương cảm nhận không biết đúng không nhưng cứ cho là vậy đi bởi đạo đời mà đã thương thương cả ruột già ruột non.
Huyên viết stt:
"Thời tiết tháng 10 âm lịch mà nóng quá!. Hồi hôm xem tivi chiếu cảnh biển Cửa Đại bị xói lở thấy kinh khủng!. Còn đâu bãi biển thơ mộng một thời làm nên thương hiệu cho phố cổ Hội An. Hàng sáu bảy trăm mét như vậy chỉ còn bờ cát sâu hoắm cả dãy khu resort nguy cơ ụp xuống biển...".
Những stt, com như vậy không là gì... Nếu như... Nếu như Phương và Huyên không bất ngờ gặp nhau.
Cả hai ngờ ngợ... Một chặp lâu sau mới nhận ra là đã từng kết bạn với nhau trên fb!. À hằng gì thấy quen quen. So với ảnh đại diện đăng trên trang Huyên không khác mấy và Phương cũng vậy.
Theo Fb "Một phần trong sứ mệnh của chúng tôi là trao cho bạn khả năng chia sẻ để mở rộng và kết nối thế giới.".
Thông tin mới nhất hiện giờ có tới trên bốn lăm triệu người Việt Nam xử dụng internet bằng một nửa dân số.
Con số chưa rõ đúng mức nào nhưng có điều quan tâm trong đó bao nhiêu phần trăm ứng dụng internet hữu ích. Fb một kênh ra đời từ công nghệ này lại là "chuyện thường ngày ở huyện" tất tần tật mọi sự đều có...
Nhiều người cùng nhận định fb hay tương tự như fb chỉ là ảo. Con số like, com chỉ tương đối biểu thị sự có người xem, thích một gì đó phần tảng băng chìm mới thực. Có rất nhiều chỉ xem cảm nhận rồi thôi chứ không tỏ rõ chính kiến. Cái thú vị fb chỉ có chức năng khen là chính!.
Tuy vậy bên cạnh những khoe mẽ có nhiều stt trả lời câu hỏi của fb thật sự liên quan đến mọi việc như sau bức thư(*) "Thư gửi con gái của Mark Zuckerberg:
"Max yêu thương,
Mẹ con và cha không thể diễn tả hết niềm hi vọng mà con dành cho cha mẹ về tương lai. Cuộc đời mới của con ngập tràn những hứa hẹn và cha mẹ hi vọng con sẽ được hạnh phúc, khỏe mạnh để có thể khám phá trọn vẹn cuộc đời đó. Con đã trao tặng một lý do để cha mẹ suy ngẫm về thế giới mà cha mẹ hi vọng con sẽ lớn lên trong đó.
Cũng như tất cả các đấng sinh thành, cha mẹ muốn con lớn lên trong một thế giới tốt lành hơn thế giới chúng ta đang sống hôm nay.
Mặc dù tin tức trên trang nhất các báo hôm nay đều nói về những điều tồi tệ, nhưng trên nhiều phương diện, thế giới đang trở nên tốt đẹp hơn. Y tế đang cải thiện. Nghèo đói đang giảm dần. Kiến thức ngày một gia tăng. Mọi người đang kết nối với nhau. Tiến bộ công nghệ trong mọi lĩnh vực cho thấy cuộc sống của con sẽ tốt hơn đáng kể so với cuộc sống của chúng ta hôm nay.
Cha mẹ sẽ đóng góp sức mình để giúp điều đó thành hiện thực, không phải chỉ vì cha mẹ rất yêu con, mà còn vì chúng ta cũng mang trách nhiệm đạo đức với tất cả những trẻ em trong thế hệ tương lai.
Cha mẹ tin rằng mọi sinh linh trên đời đều có giá trị bình đẳng, và các thế hệ tương lai sẽ có nhiều người hơn nữa so với hôm nay. Xã hội chúng ta có trách nhiệm đầu tư trong hôm nay để cải thiện cuộc sống tất cả những ai sẽ gia nhập thế giới này, không phải chỉ vì những người đã và đang sống.
Nhưng ngay lúc này đây, không phải lúc nào chúng ta cũng dành mọi nguồn lực cho các cơ hội cũng như những vấn đề lớn nhất mà thế hệ của con sẽ phải đương đầu.
Nói về bệnh tật chẳng hạn. Hiện chúng ta đang chi phí cho việc điều trị người đau ốm gấp 50 lần so với khoản tiền đầu tư cho những nghiên cứu để các con không bị ốm đau ngay từ đầu.
Y khoa chỉ thực sự trở thành một ngành khoa học trong gần 100 năm qua và chúng ta cũng đã chứng kiến những liệu pháp điều trị triệt để với một số căn bệnh và các tiến bộ khả quan cho các bệnh khác. Khi công nghệ phát triển, chúng ta cũng sẽ đột phá trong việc phòng ngừa, chữa trị và kiểm soát tất cả, hoặc gần như tất cả những bệnh tật còn lại trong 100 năm tới.
Ngày nay, hầu hết mọi người đều chết bởi năm loại bệnh - tim mạch, ung thư, đột quỵ, thoái hóa thần kinh và các bệnh truyền nhiễm - và chúng ta có thể tạo nên những đột phá nhanh hơn trong những vấn đề này và những vấn đề khác.
Khi cha mẹ nhận thức rằng thế hệ của con và thế hệ của con cái con rất có thể sẽ không phải gánh chịu bệnh tật nữa, cha mẹ đã cùng nhận trách nhiệm sẽ dành sự đầu tư của mình hướng tới tương lai để hiện thực hóa điều này. Mẹ con và cha muốn đóng góp sức mình.
Chữa trị bệnh cần có thời gian. Trong một khoảng thời gian ngắn 5 hay 10 năm, có vẻ như chúng ta sẽ không tạo được nhiều khác biệt. Nhưng về lâu dài, các hạt mầm đã gieo hôm nay sẽ nẩy chồi, và một ngày nào đó, con và các con của con sẽ được nhìn thấy những gì chúng ta có thể hình dung: một thế giới không còn bệnh tật.
Có quá nhiều cơ hội như thế này. Nếu xã hội tập trung nhiều nguồn lực hơn và những thách thức lớn đó, chúng ta sẽ để lại cho thế hệ của con một thế giới tốt đẹp hơn…
…
Rất nhiều những cơ hội tuyệt vời nhất cho thế hệ con sẽ bắt đầu từ việc tạo điều kiện để mọi người được tiếp cận Internet.
Mọi người thường nghĩ về Internet chỉ như một công cụ dành cho giải trí và liên lạc. Nhưng với rất nhiều người trên thế giới, Internet có thể còn là một chiếc phao cứu sinh.
Nó mang lại giáo dục nếu con không sống gần một ngôi trường tử tế. Nó giúp con thông tin về cách phòng chống bệnh tật hay nuôi dưỡng con cái khỏe mạnh nếu con không sống gần một bác sĩ. Nó cung cấp các dịch vụ tài chính nếu con không sống gần một ngân hàng. Nó giúp con tiếp cận việc làm và các cơ hội nếu con không sống trong một nền kinh tế tốt.
Internet quan trọng đến nỗi cứ 10 người được tiếp cận Internet, lại có một người thoát khỏi đói nghèo và một công việc mới lại được tạo ra.
Dù vậy vẫn còn tới hơn một nửa dân số thế giới - hơn 4 tỉ người - chưa được tiếp cận Internet.
Nếu thế hệ chúng ta có thể kết nối họ, chúng ta sẽ giúp cho hàng trăm triệu người thoát khỏi nghèo khó. Chúng ta có thể giúp hàng trăm triệu đứa trẻ được học hành và cứu sống hàng trăm triệu sinh linh thông qua việc giúp mọi người phòng tránh bệnh tật.
Đây lại là một nỗ lực dài hơi khác có thể được thúc đẩy nhờ công nghệ và sự hợp tác. Nó sẽ đòi hỏi việc sáng tạo thêm công nghệ mới để giúp Internet có giá thành hợp lý hơn và giúp các vùng không có mạng Internet có cơ hội kết nối.
Nó cũng sẽ cần sự hợp tác với các chính phủ, các tổ chức phi lợi nhuận và các doanh nghiệp. Nó cần sự gắn kết với cộng đồng để hiểu rõ họ muốn gì. Những người giỏi luôn có những tầm nhìn khác nhau về các lộ trình đi tới tốt nhất, và chúng ta sẽ phải nỗ lực rất nhiều trước khi thành công.
Nhưng cùng nhau, chúng ta có thể thành công và tạo ra một thế giới bình đẳng hơn.
…
Nếu chỉ riêng bản thân công nghệ sẽ không thể giải quyết mọi vấn đề. Xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn sẽ phải bắt đầu bằng việc xây dựng những cộng đồng khỏe mạnh.
Trẻ em có được những cơ hội tốt nhất khi chúng có thể học hành. Và chúng sẽ chỉ học tốt nhất khi chúng khỏe mạnh.
Khỏe mạnh ngay từ đầu đời - với gia đình yêu thương, dinh dưỡng tốt và một môi trường ổn định, an toàn.
Những đứa trẻ phải đối mặt với những trải nghiệm bi kịch đầu đời thường sẽ có tâm lý và thể trạng phát triển kém lành mạnh. Các nghiên cứu cho thấy các biến đổi thực tiễn trong sự phát triển của não bộ sẽ dẫn tới khả năng nhận thức kém hơn.
Mẹ con là bác sĩ và cũng là một nhà giáo dục, mẹ con nhận thức rất rõ điều này.
Nếu con có một tuổi thơ không lành mạnh, sẽ rất khó để con phát huy hết tất cả tiềm năng của mình.
Nếu con còn phải lo lắng về việc có đủ thức ăn không hay phải thuê nhà, hay lo lắng về các nạn lạm dụng hay tội phạm, cũng thật khó để con có thể phát huy hết tiềm năng bản thân.
Nếu con sợ mình sẽ phải vào tù mà không được vào đại học chỉ vì màu da, hay sợ gia đình con sẽ bị trục xuất vì tình trạng cư trú của mình, hay con có thể là nạn nhân của bạo lực chỉ vì tôn giáo, vì xu hướng tình dục hay vì xác định giới tính của con, khi đó cũng thật khó để con có thể phát triển toàn diện năng lực bản thân”.
Qua bức thư vợ chồng Zuckerberg cho biết sẽ hiến tặng 99% cổ phiếu đang sở hữu tại tập đoàn Facebook (ước tính trị giá 45 tỉ USD) cho quỹ từ thiện Sáng kiến Chan Zuckerberg do chính họ điều hành. Quỹ sẽ tập trung vào các vấn đề học tập cá nhân, chữa trị bệnh tật, tiếp cận internet và xây dựng những tòa nhà cộng đồng.
Bạn Phạm Đăng Quỳnh đã viết: "Facebook hỏi tôi đang nghĩ gì ?
Tôi đang suy nghĩ về lá thư và món quà mà vợ chồng ông chủ của quý vị tặng cho nàng công chúa bé bỏng mới sinh của họ . Thực ra đó là món quà vĩ đại mà quý vị sẽ tặng cho nhân loại.
Xin cúi đầu tạ ơn vợ chồng Mark Zuckerberg.
Xin cúi đầu cảm ơn nước Mỹ vĩ đại đã sinh ra những con người vĩ đại.
Tôi không thể không quan tâm đến nền văn minh và nền giáo dục của quý quốc. Con trai út của tôi đang tuổi du học cũng nghĩ như vậy.".
Nãy giờ Huyên lang thang mạng. Cũng như bạn Quỳnh, Huyên đọc bức thư của anh chủ Fb lòng rộn lên bao niềm cảm phục. Bức thư làm Huyên suy ngẫm... tự vấn...
Tại sao mình lại nhỏ mọn cằn cựa như thế!. Phải chi mình nghèo khó cho cam đàng này so với bạn cùng trang lứa Huyên sớm thành đạt. Đất Sài Gòn này ai không biết Huyên nhưng biết chăng là tính hỡm đời... Thì đời mà lúc khó khăn một thân một mình ra đi vô đây bươn chải nào ai hay đến nỗi có bà con gần trong họ cũng thờ ơ nói gì người dưng nước lã. Bảo sao Huyên khi giàu có mà giàu có lương thiện không nghĩ suy. Huyên đọc lại bức thư Mark Zuckerberg gởi con gái vừa chào đời càng yêu cuộc đời yêu Phương hơn. Huyên dự định...
Dự định đầu tiên Chủ nhật này rủ Phương về quê. Quê Huyên vùng đất từng nổi tiếng trù mật đã qua bốn mươi năm hòa bình cuộc sống vẫn còn nhiều vất vả... Mà chịu thôi trai gái qua tuổi đi học thường ra đi tìm kế sinh nhai tứ phương. Ở quê còn người lớn tuổi như vậy làm sao phát triển!. Việc ứng dụng cơ giới vô sản xuất không chỉ cho nhanh mà chính là giải quyết khâu lao động. Có người nói vui xin cảm ơn ông Nhật bà Tây... chứ làm như mọi khi có khóc ròng!.
Ấy là nói cái thời con trâu đi trước cái cày, đập lúa bằng cái bồ, mọi thứ đều gánh; vác trên đôi vai... còn đi đâu xa gần chủ yếu nhờ cặp cẳng!.
*
Truyện này viết lâu rồi và bị lạc trong fb. Fb như rừng không rành chẳng biết đâu mà lần còn rành thì lại nhiều khi chưa chắc tốt! Vậy nên "biết đủ là đủ..." truyện cũng dài rồi dài là do chép y thư của "chủ thớt" mà cũng dài thật truyện ngắn xin dừng lại tại đây sau bảy năm tìm thấy./.
Hòa Văn
(19/1/2015 - 23/8/2022)
-------
(*): -Nguồn bản dịch Việt ngữ tuoitreonline
-Nguồn Anh ngữ xem link:
https://m.facebook.com/nt/screen/?params=%7B%22note_id%22%3A770757020443898%7D&path=%2Fnotes%2Fnote%2F&paipv=0&eav=AfZFAaU1fLpUN9jgSibbKpf_DsQDysLsFBjhh7E_7nXswGGVt33VFdFrbLTIIWnCbNQ&wtsid=rdr_0Qr0u0G2a5V3X7JGq&_rdr
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét