Ảnh chụp của Lê Phước Lan Nhi
Ngắm đi ngắm lại người nộm mới làm xong, Thinh gật gật đầu tỏ vẻ ưng bụng. Đây là nộm tượng trưng ông nội của Thinh, một ngư dân gần ba mươi tuổi, dáng người vạm vỡ.“Hoàng Sa trời nước mênh mông
Người đi thì có mà không thấy về
Hoàng Sa mây nước bốn bề
Tháng hai khao lề thế lính Hoàng Sa.”
(Câu ca dân gian ở Quảng Ngãi)
Đợt
tuyển quân binh đội Hoàng Sa năm ấy, ông nội của Thinh được tuyển mộ.
Ngặt nỗi nhà đơn chiếc, bà nội sinh cha của Thinh tuổi mới thôi nôi, có
người bày biểu ông nội làm đơn xin hoản đi. Ông lắc đầu nói không nên.
Để
bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước, triều đình Việt Nam ban chiếu
chỉ lập đội quân binh Hoàng Sa có biên chế ít nhất sáu mươi người (Đội
này kiêm quản đảo Trường Sa), cứ sáu tháng một lần một số người trong
đội được thay thế. Làm nhiệm vụ ở nơi xa xôi cách trở với đất liền, bốn
bề biển cả mênh mông, sóng nước hung dữ, điều kiện sinh hoạt không thuận
lợi nên đội quân binh cần tráng đinh nghị lực.
Hết
hạn công tác trên đường trở về đất liền, Cai đội Văn Khiết lo lắng thật
sự khi nhận hung tin một trận bão sắp ập đến đe dọa tính mạng mười hai
đồng đội cùng đi. Trong tình huống tiến thoái lưỡng nan mới đi được nửa
hải trình sau khi liên lạc về đất liền xin ứng cứu Cai đội ra lệnh cho
mọi người dùng tấm tâng ni-lon thường ngày làm áo đi mưa gói chặt ba lô
lại tạo thành phao cứu sinh.
Mây
đen tứ phương ùn ùn tới vây kín một khoảng trời, mưa... từng đợt mưa
như cầm chĩnh đổ rồi gió bão gật mạnh liên hồi... trời tối sẩm. Con
thuyền như chiếc lá giữa cơn phong ba bão táp.
Ông
Ba Tân người duy nhất thoát nạn mỗi khi nhớ lại cảnh tượng thuyền bị
cơn sóng dữ, gió bão to đánh tan rã ra từng mảnh, hồn vía còn thất
kinh!.
Ba Tân kể
trong lúc loay hoay xử dụng chiếc phao tự tạo, một cơn sóng ập đến nhận
ông chìm lỉm, tức khắc Cai đội Văn Khiết đã băng băng bơi tới cứu,
trong lúc nguy nan đó Cai đội đã trao cho Ba Tân chiếc phao của mình,
xong tức thì bị cơn sóng tiếp theo cuốn mất hút!. Hôm ấy chỉ mỗi mình Ba
Tân bu bám được vào một mảng thuyền vỡ, rồi trôi lênh đênh trên biển
đến qúa trưa mới được đội tàu tiếp viện cứu vớt.
Người Cai đội chính là ông nội của Thinh.
Hôm
qua Thinh theo dân làng đi tảo mộ gió. Mộ gió được dân làng đắp xây
trên bán đảo Ré thể hiện nỗi niềm vọng tưởng quan quân binh các đội
Hoàng Sa hy sinh trên biển đảo mà hình hài đã nằm lại giữa lòng biển
khơi. Ngôi mộ gió của ông nội Thinh ở sát đường trung tâm khu mộ.
Ở
đây từ xưa tới nay có tục lệ các quân binh dù hy sinh tháng nào, hằng
năm cũng đồng tổ chức lễ tưởng niệm vào ngày mười chín, hai mươi tháng
hai âm lịch. Lễ thức Khao lề Thế lính Hoàng Sa là nghi thức trang trọng
gồm lễ tảo mộ, lễ Khao lề, lễ Thế lính... tín tục mang đậm nét văn hóa
tri ân tưởng nhớ các bậc tiền nhân hy sinh trong khi làm nhiệm vụ gìn
giữ chủ quyền biển đảo quê hương trên biển Đông. Tuỳ điều kiện mà tổ
chức nhưng tất cả ai nấy cũng đều cùng chung lo chu đáo trang trọng.
Ông
Hai Hơn cha của Thinh năm nay đã ngoài ngoài chín mươi tuổi. Tuổi tác
tuy cao như vậy nhưng vốn dạng người quắc thước nên trông ông còn khoẻ
khoắn lắm, đặc biệt rất minh mẫn những câu chuyện xưa truyền khẩu ông
nhớ và kể lại khá mạch lạc. Mái tóc và chòm râu bạc phơ phơ cộng với
khuôn mặt chữ điền càng làm ông thêm đẹp lão và hiền hậu. Từng là ngư
dân chạm mặt với bao lượt sóng to bão lớn ở biển Đông, danh xưng của ông
được nhiều người biết tiếng đến nỗi hễ khi nào có thuyền ông ra khơi
đánh bắt cá ở biển đảo, bọn “giặc” gờm sợ không dám tự tung tự tác!.
“Bây giờ già rồi có muốn đi biển cũng không được rồi!”. Ông Hai Hơn nói
trong niềm tiếc nuối! Đôi mắt rơm rớm...
Buổi
tiếp đoàn báo chí trong và ngoài nước về dự lễ Khao lề Thế lính Hoàng
Sa hôm nay, tại cù lao Ré nầy đơn giản mà trọng thị. Ông Hai Hơn được
nhiều phóng viên phỏng vấn, chụp ảnh. Ông trả lời mọi vấn đề có từ có
ngằn đầy tính thuyết phục, khẳng định Hoàng Sa, Trường Sa thuộc chủ
quyền của đất nước ta từ lâu đời có bằng có chứng rành rành!.
Ông
nói: Tuân theo chiếu chỉ của vua, thời trước cùng với nhân dân các tỉnh
Quảng Nam, Quảng Bình, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận(*) cư
dân vùng bán đảo ba làng An(**), Quảng Ngãi đã luân phiên cắt cử tráng
đinh vào đội quân binh ra trấn giữ Hoàng Sa, Bắc Hải(***). Hồi ấy anh em
tráng đinh trước khi lên đường nhận nhiệm vụ ngoài chuẩn bị đầy đủ các
vật dụng cần thiết của người khi biển, mỗi người tự lo một đôi chiếu,
bảy sợi dây mây, bảy cái nẹp vót bằng tre và một tấm thẻ bài khắc rõ họ
tên, tuổi, quê quán và phiên hiệu của đội Hoàng Sa...
Các phóng viên ngồi
lặng yên chăm chú lắng nghe ông Hai Hơn nói từng tiếng từng lời và hý
hoáy ghi ghi chép vào máy loptop. Một phóng viên hỏi: “Thưa cụ, tráng
đinh mang theo các vật dụng cụ vừa kể để làm gì?”. Đang trong tâm trạng
rất xúc động khi diễn tả cụ thể về các dụng cụ ấy nên mắt ông Hai Hơn
ngân ngấn chực khóc... Lấy lại điềm tỉnh ông giải thích cặn kẽ: “Tinh
thần của các quân binh đội Hoàng Sa thật cang trường, hầu hết đều biết
rất rõ những gian khó ở biển đảo, nơi sóng gió tai ương, giặc giả luôn
rình rập và biết bao nguy hiểm kể cả cái chết luôn luôn cận kề. Mà các
anh chị biết không! Người hy sinh ở biển đảo xa xôi như vậy làm sao mà
chôn mà cất!. Tất cả đều thuỷ táng!. Trước khi thuỷ táng người chết được
đồng đội lấy đôi chiếu quấn vào thi thể, nẹp bảy nẹp tre, cột chặt lại
bằng bảy sợi mây, cuối cùng là gắn kỹ thẻ bài theo thi hài, sau khi làm
nghi lễ xong người quá cố được thả xuống biển khơi!. Vì thế mới có mộ
gió trên đất liền!.”. Đến giờ cả cánh phóng viên nam và nữ cũng thút
thít khóc rồi. Một nữ phóng viên trẻ măng mang phù hiệu tên Hải Hà, báo
Trẻ Thời Nay, nói: “Quả thật là bi hùng!”.
Khung
cảnh nghi thức bà con cư dân cù lao Ré cử hành Lễ Thế lính Hoàng Sa
thật vô cùng linh thiêng. Những chiếc thuyền được công phu làm bằng giấy
mô phỏng theo hình dạng khinh thuyền ngày xưa quân binh Hoàng Sa thường
dùng để đi lại ở biển đảo, trên mạn thuyền trang hoàng cờ xí và nhiều
hình nộm người lính cũng làm bằng giấy, sau khi cử hành phép tắc hồn
phách cho hình nộm, mô hình khinh thuyền được đặt trên bè chuối và thả
trôi ra biển khơi. Lễ hội không chỉ là một tín ngưỡng dân gian truyền
thống, mà còn là lời nguyền của bao thế hệ người Việt Nam quyết tâm bảo
vệ biển đảo của Tổ quốc.
Hòa Văn
-------------------------
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét